မူအက်စတာ ၊ စိုင်းလင်းလင်းဦး
ကယားပြည်နယ်၌ အခွန်ကောက်ခံရာတွင် လူအများဝေဖန်လျှက်ရှိသည့် ဘီးခွန်ကောက်ခံမှုကို ယခုလက်ရှိ ကောက်ခံမှုစနစ်မှ အခြားစနစ်သို့ ပြောင်းလဲကောက်ခံနိုင်ရန် မယ်စဲမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် ၁ မှ ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်နိုင်ဦးက ဒုတိယအကြိမ်ကယားပြည်နယ်လွှတ်တော် စတုတ္ထပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် အဆိုတင်သွင်းခဲ့သည်။
“ကျနော်ဆိုလိုချင်တာက ပြောင်းလဲကောက်ခံမှုဆိုတာက အရင်က ဝါးတားဂိတ်၊ အခု တွန်းဂိတ်။ အခုတွန်းဂိတ်ကမှ အရင်က ဝါးတားဂိတ်ထက်ပိုဆိုးနေတယ်၊ အဲ့ဒါကို ကျနော်က ဆိုင်ကယ်လိုင်စင်လုပ်တည်းက အခွန်ကို တစ်ခါတည်းဆောင်ခိုင်းစေချင်တယ် အဲ့လိုဆိုရင် အဲ့ဂိတ်တွေလည်း ရှိစရာမလိုတော့ဘူး ပြည်သူတွေလည်း စိတ်ပိုချမ်းသာမယ် ” ဟု ဦးအောင်နိုင်ဦးက ပြောသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ဇယား ၂ အပိုဒ် ၈ အပိုဒ်ခွဲ (က)တွင် ဖေါ်ပြထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့်အညီ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ စည်ပင်သာယာရေးလုပ်ငန်းများကို စီမံဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် သတ်မှတ်သော အခွန်စည်းကြပ်ကောက်ခံခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြဌာန်းရေးဆွဲခဲ့သည့် ကယားပြည်နယ်စည်ပင်သာယာရေးဥပဒေကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ကယားပြည်နယ်လွှတ်တော်၌ အတည်ပြု ပြဌာန်းခဲ့သည်။
ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆိုင်ရာမြို့နယ်စည်ပင် နယ်နမိတ်အတွင်း စည်ပင်ဥပဒေပါ (အခွန်စည်းကြပ် ကောက်ခံခြင်း) အခန်း (၆)၏ အပိုဒ်ခွဲ (ဂ)နှင့် (ဃ)အရ စည်ပင်နယ်နမိတ်အတွင်း သွားလာ ဖြတ်သန်းခြင်းနှင့် ရပ်နားမည့်ယာဉ်များကို သတ်မှတ်ထားသော အခွန်နှုန်းအတိုင်း ပြဌာန်းပါ ကယားပြည်နယ် စည်ပင်သာယာရေး ဥပဒေအရ ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်တိုင်း၏စည်ပင်မှ ကောက်ခံလျှက် ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
ကယားပြည်နယ် စည်ပင်သာယာရေးဌာနမှ လေလံသည့် ဘီးခွန်ကောက်ခံမှုသည် ယခင်က ဝါးလုံးရှည်နှင့် ဆွဲချသည့် စနစ်ဖြစ်ပြီး ခရီးသွားလာနေသည့် မိဘပြည်သူများအတွက် များစွာ စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် ပြည်နယ်အစိုးရမှ ၎င်းဝါးတားစနစ်သည် မသင့်တော်ကြောင်း ပြောပြီး နောက်ပိုင်း သစ်သားများနှင့် စနစ်တကျပြုလုပ်ထားပြီး ဘီးပါသည့် တွန်းဂိတ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတွန်းဂိတ်သည် ပြည်သူများအတွက် ပို၍ပင် စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေကြောင်း ဦးအောင်နိုင်ဦးက ပြောသည်။
“ကျနော်ဒီကိစ္စကို မဖြစ်ဖြစ်တဲ့နည်းနဲ့ ကျနော်လုပ်မယ်၊ သွားလာနေတဲ့ ပြည်သူတွေအတွက် အရမ်းကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေတယ်လေး” ဟု ကယားပြည်နယ်လွှတ်တော်ဥက္ကဌ ဦးလှထွေးမှလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။
အစိုးသစ်သက်တမ်းအတွင်း ယခင်က ယင်းဘီးကောက်ဂိတ်၌ လမ်းဖြတ်သန်းသူများအား ဝါးလုံးဖြင့်တားကာ ကောက်ခံလျှက်ရှိသော်လည်း ဧပြီလအတွင်း ကျင်းပသည့် ကယားပြည်နယ် ဥပဒေပြုရေးကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် ဝါးလုံးဖြင့်တားပြီး အခွန်ကောက်ယူမှုသည် စည်မျဉ်းစည်းကမ်းနှင့် ကိုက်ညီခြင်းမရှိဟု ကယားပြည်နယ်လွှတ်တော်ဥက္ကဌက ဆိုခဲ့သည်။
ထိုသို့ စည်ကမ်းနှင့် ကိုက်ညီခြင်းမရှိသည့်အတွက် ဧပြီလအတွင်း ပြည်နယ်အတိုင်းအတာတစ်ခုလုံးရှိ စည်ပင်မြို့ဝင်ဘီးကောက်၌ တပ်ဆင်ထားသော ဝါးတန်းများကို ပြည်နယ်စည်ပင်သာယာရေး ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် ဖြုတ်ချစေခဲ့သော်လည်း သစ်သားတန်းတားကာ ကောက်ယူသော ဘီးခွန်ကောက်ခံမှုစနစ် ပိုဆိုးလာသည့်အတွက် အခြားစနစ်သို့ ပြောင်းလဲကောက်ခံနိုင်ရန်အတွက် အဆိုတင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဦးအောင်နိုင်ဦးက ပြောသည်။
လာမည့်ဘတ်ဂျတ်နှစ်အတွက် ကောက်ခံမည့် မြို့ဝင်ဘီးခွန် လက်ခံကောက်ယူသည့်နေရာနှင့် ဘီးခွန်အတွက် ကောက်ခံမည့်စနစ်ကို ဖြတ်သန်းသွာလာသူ ပြည်သူများအတွက် အဆင်ပြေစေရေးအတွက် စနစ်ပြောင်းလဲရန်ကျင့်သုံးရန် စီစဉ်လျှက်ရှိနေကြောင်းကိုလည်း ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့နယ် မြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့၏ အမှုဆောင်အရာရှိ ဦးနီထွန်းက ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်)ကို ပြောကြားထားသည်။
ယာဉ်များအတွက် အဆိုပါဂိတ်တွင် ကောက်ခံနေခြင်းက ပြည်သူများအတွက် အဆင်မပြေမှုများခြင်း ကောက်ခံရသည့် ဂိတ်နေရာ၌ အဆင်ပြေမှုမရှိခြင်းကြောင့် တစ်နှစ်စာ အခွန်အား သက်ဆိုင်ရာသို့ ပေးသွင်းခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း ပေးသွင်းထားသည့်ယာဉ်များအတွက် အသိအမှတ်ပြုမှတ်ပုံတင် ကဒ်ပြားများ ချိတ်ဆွဲထားသော စနစ်ဖြင့် ဘီးခွန်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းအဖြေရှာမည်ဟု ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့နယ် မြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိ ဦးနီထွန်းက ပြောသည်။
ထိုသို့ဖြေရှင်းရာတွင် စက်တပ်ယာဉ်လိုင်စင်သက်တမ်းတိုးစဉ် လာရောက်ရမည့် ယာဉ်များအနေဖြင့် ကယားပြည်နယ်ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနသို့ က.ည.န သို့ ငွေသွင်းစဉ် စည်ပင်သာယာရေးမြို့ဝင်ဘီးခွန်ကို တစ်ပါတည်းကောက်ခံခြင်းဖြင့် အခက်အခဲများလျော့ကျစေနိုင်ကြောင်း ဦးနီထွန်းက ပြောသည်။
ကယားပြည်နယ်ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန(က.ည.န)တွင် ဆိုင်ကယ်လိုင်စင် ပြုလုပ်ပေးသည့်အချိန်မှစ၍ တစ်နှစ်အတွင်း ကုန်ကျမည့် ဘီးခွန်ကြေးကိုတစ်ပါတည်း ကောက်ခံရန်ဖြစ်ပြီး လမ်းပေါ်တွင် မည်သည့်ဘီးခွန်ဂိတ်မှ ထားရှိစရာမလိုတော့ကြောင်း သိရသည်။
ကယားပြည်နယ်တွင် မြို့တစ်မြို့စီ၏ အဝင်အထွက်များတွင် ဘီးခွန်ဂိတ်များရှိနေပြီး ၎င်းကိုဖြတ်သန်းသွားလျှင် တစ်ကြိမ် ၂၀ဝ ကျပ်ပေးဆောင်ရသည်။ လွိုင်ကော်ခရိုင်အတွင်းတွင်ပင် ဘီးခွန်ဂိတ်ပေါင်း ၄ ဂိတ်ရှိနေပြီး တပြည်နယ်လုံးတွင် ၁ဝ ဂိတ်နီးပါးရှိနေသည်။
ဆိုင်ကယ်မှ အပ ကျန်စက်တပ်မော်တော်ယာဉ်များအနေဖြင့် ၎င်းယင်မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ယာဉ်ပိုင်ရှင်နေထိုင်ရာ မြို့နယ်တစ်မြို့အတွက်သာ မြို့ဝင်ဘီးကောက်အတွက် တစ်နှစ်စာ ပေးသွင်းထားပါက ယင်းမြို့အတွင်း၌ အတားအဆီးမရှိ ဖြတ်သန်းနိုင်မည်ဟု စည်ပင်သာယာရေး၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းဥပဒေတွင်ပါရှိသည်။
သို့သော် ဆိုင်ကယ်အတွက်ကိုမူ သီးသန့်အခွင့်အရေးအနေနှင့် (က.ည.န)သို့မဟုတ် စည်ပင်သာယာရေးရုံးတွင် တစ်နှစ်ပတ်လုံးအတွက် ၃၂၀ဝ ကျပ် ပေးသွင်းကာ ဘီးခွန်ကဒ်လုပ်ဆောင်ထားပါက ကယားတစ်ပြည်နယ်တဝှမ်း မည်သည့်မြို့နယ်အဆို ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ကြိုတင်အခွန်ပေးသွင်းသည့် စနစ်အတွက် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးရုံးများတွင် သွားရောက်ပြီး ဘီးခွန်ကဒ် လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။
ကယားပြည်နယ်ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ နိုဝင်ဘာလကုန်အထိ စာရင်အရ တစ်ပြည်နယ်လုံးအတိုင်းအတာတွင် လူစီးကား ၁၃၈၆ စီး၊ ကုန်တင်ယာဉ် ၁၀၅၁ စီး၊ ထော်လာဂျီ ၂၅၄ စီး၊ သုံးဘီးယာဉ် ၅၀၄ စီး၊ ဆိုင်ကယ် ၇၀၀၂၃ စီး၊ ယန္တရားယာဉ် ၃၆ စီးနှင့် ကုန်တင်တွဲယာဉ် ၇၂ စီး မှတ်ပုံတင်ထားသည်။
၂၀၁၆-၁ရ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့ဝင်ဘီးခွန်လုပ်ငန်းမှ ကျပ်ထောင်ပေါင်း ၁၈၅၀၂ ကျော် ကောက်ခံရှိခဲ့သည်။
၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကျပ်ထောင်ပေါင်း ၁၇၆၈ဝ ကောက်ခံထားခဲ့သည်။ လာမည့် ၂၀၁၇-၁၈ ဘတ်ဂျတ်နှစ်အတွက် ပြည်နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့မှ ကျပ်ထောင်ပေါင်း ၃၃၄၃၃ ကောက်ခံရရှိရန် လျာထားသည်ကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ယခင်နှစ်များထက် ဘီးခွန်များကောက်ခံနိုင်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
