တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းထိရောက်အောင် မြင်မှုရှိရန်မှာ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှု နှင့် ခိုင်မာသည့်ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ်တွင်လည်း မူတည်နေသည်ဟု ညီညွတ်သောတိုင်းရင်းသားများ ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ UNFC ဒုုတိယဥက္ကဋ္ဌနိုင်ဟံသာက ပြောသည်။
“နိုင်ငံရေးအရ ခိုင်မာတဲ့လမ်းစဉ်မရှိသေးတဲ့အတွက် တစ်ဖက်က ဘယ်သူမှ မလုပ်ချင်ကြဘူး။ များသောအားဖြင့်ဒေသခံပြည်သူ့စစ်တွေက အကျိုးစီးပွားတွေရှိတယ်။ ဒါတွေကလည်းပြောရရင် အစိုးရကဖွဲ့ထားတဲ့ အင်အားစုတွေပဲ တစ်ဖက်ကတိုက်နေရတဲ့အင်အားစုကလည်းတချို့က ဝင်ငွေရဖို့လုပ်နေရင်လည်းလုပ်နေမှာပဲ၊ နှစ်ဖက်စလုံးညှိရမှာပါပဲ။ ခိုင်မာတဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးမရသမျှတော့ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်လို့မရနိုင်သေးဘူး။” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
မူးယစ်ဆေးဝါးကိစ္စရပ်များမှာ နိုင်ငံတဝန်းလုံးမှ လူငယ်များ၏ ပြဿနာဖြစ်သည့်အတွက် လူငယ်များပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး မိမိ၏ အနာဂတ်လမ်းကြောင်းကိုရွေးခြယ်သင့်သည်ဟု ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ KNPP က ဒုဥက္ကဌ ခူးဦးရယ်က ပြောသည်။
“ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လှုပ်ရှားနေတာလူငယ်တွေဖြစ်တယ်။ များတယ်လို့ပြောလိုက်တာကလည်း အပြစ်ပြောတာတော့မဟုတ်ဘူး တကယ်တန်းအဓိကကျတဲ့သူတွေအတွက် ကျနော်တို့အဓိကပြောရမယ့်ပုံစံဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပျက်စီးနေတာက လူငယ်တွေဖြစ်တဲ့အတွက်ပါ။” ဟု ပြောသည်။
တစ်နိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်တိုက်ခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်NCA စာချုပ်တွင်ပါရှိသည့် အချက်အရ အစိုးရနှင့်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ မူးယစ်ဆေးဝါးကို ပူးပေါင်းတိုက်ဖျက်ရန် ပါရှိပါသည်။
လတ်တလော အခြေအနေရ အပစ်ရပ်စာချုပ်တွင် လက်မှတ်ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားဒေသဘက်တွင်လည်း မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ပတ်သက်၍ ဖမ်းဆီးအရေးယူမှုများလာသည်ဟု သိရသည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ် United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) မှအစီရင်ခံစာအရ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းတွင် ၉၇.ရ ရာခိုင်နှုန်း ၊ ကချင်ပြည်နယ်တွင် ၇.၆ ရာခိုင်နှုန်း ၊ ကယားပြည်နယ်တွင် ဝ.၈ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ချင်းပြည်နယ်တွင် ဝ.၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။
