ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နှင့် နိုင်ငံတည်ဆောက်မည့်အခန်းကဏ္ဍအပိုင်းတွင် တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုငယ်များပါဝင်မှု အားနည်းနေ သည်ဟု ကော်ယော်မျိုးနွယ်စုကိုယ်စားလှယ် မာတီးယာက ပြောသည်။
နိုင်ငံရေးပါတီမရှိသည့် မျိုးနွယ်စုများ၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းမရှိသည့် မျိုးနွယ်စုများက နိုင်ငံတော်၏ အခန်းကဏ္ဍများတွင်ပါဝင်မှု အားနည်းနေသည့်အတွက် ရှေ့ဆက် ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းစဉ်များ မျိုးနွယ်စုငယ်များအတွက် အခန်းကဏ္ဍများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးနိုင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆိုသည်။
” ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပဲပြောပြော ၊ အမျိုးသားချင်းနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲလုပ်ငန်း လမ်းညွန်ရေးဆွဲတဲ့အချိန်မှာသို့မဟုတ် မူဘောင်တွေရေးဆွဲတဲ့အချိန်မှာ ဒီဟာကို မပါ နိုင်တဲ့မျိုးနွယ်စုတွေကို အခန်းဏ္ဍတစ်ခုအနေနဲ့ ဖော်ပြပေးဖို့ပါ။” ဟု မာတီးယာက ပြောသည်။
တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ ရသင့်ရထိုက်သော အခွင့်အရေးရရှိရန်၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုငယ်များက ငြိမ်းချမ်းရေးဖက်ဒရယ်လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ရန် ၊ အခွင့်အလမ်းပေးရှိရန် ၊ တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိရန် ၊ မိမိတို့ဒေသတွင် သံယံဇာတထုတ်ယူခြင်း၌ အခွင့်အရေးမထိခိုက်စေရန်၊ ရိုးရာဓလေ့များကိုဖော်ထုတ်နိုင်ရန် ၊ စာပေ မြင့်တင်ပေးရန် ၊ ပညာရေး ၊ ကျန်းမာရေး အခန်းကဏ္ဍတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် စသည်တို့ကို မာတီးယာက ပင်လုံညီလာခံ၌ တင်ပြခဲ့သည်။
၂၁ပင်လုံညီလာခံသည် ငြိမ်ချမ်းရေးအတွက် တိုင်းရင်းသားများအားလုံးဖြစ်ချင်သည့် ဆန္ဒများကို ဖော်ထုတ်ပြီး စုပေါင်းအဖြေရှာရမည့်နေရာဖြစ်သည့်အတွက် အချိန်ကို ယူပြီးလုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကယောလူမျိုးစု ကိုယ်စားလှယ် ပေါလ်သယ်မောအီကပြောသည်။
“ဒီမိုကရေစီဆိုတာလက်ဆောင်မဟုတ်ဘူး။ ရယူရတယ်၊ ဆွေးနွေးရတယ်၊တိုက်ယူရတယ်။ခိုက်ယူရတယ်။ ဒါမှသာလျှင် ကျနော်တို့လိုလားတမ်းတတဲ့ ဒီဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကြီးလာမည့်နှစ်တွေမှာ ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။” ဟု ပေါလ်သယ်မောအီ က ပြော သည်။
ကယား(ကရင်နီ)မျိုးနွယ်စု ၉ မျိုးရှိသည့်အနက် မိုနူးမိုနော(ကော်ယော်) မျိုးနွယ်စုနှင့် ယင်းတလဲမျိုးနွယ်စုများသည် လူဦးရေ နည်းသည့် တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုငယ်များဖြစ်ကြသည်။